Gdybym chciała opisać, o czym jest książka „Sapiens, od zwierząt do bogów”, to najlepiej byłoby napisać kolejną książkę. Chciałabym cytować każdy rozdział, każda kolejna kartka, to było objawienie, no może nie tak wielkie, ale byłam zafascynowana językiem, przedstawianymi historiami, zdolnością autora do opisania świata ludzi i zwierząt, niczym bóg, tylko że na kartkach prostej książki.
Prof. Youval Noah Harari urodził się w Hajfie w Izraelu, zrobił doktorat na Uniwersytecie w Oksfordzie w 2002 r., a obecnie jest wykładowcą na Wydziale Historycznym Uniwersytetu Hebrajskiego w Jerozolimie.
Jestem jego fanką, słuchałam wielu przemówień na TED – talks i każde słowo wydawało mi się doskonałe.
Harari początkowo specjalizował się w historii świata, historii średniowiecza i historii wojskowości. Jego obecne badania koncentrują się na pytaniach takich jak: Jaki jest związek między historią a biologią? Jaka jest zasadnicza różnica między Homo sapiens i innymi zwierzętami? Czy w historii istnieje sprawiedliwość? Czy historia ma kierunek?
Czy ludzie byli szczęśliwsi, gdy historia się rozwinęła? Jakie pytania etyczne stawia nauka i technologia w XXI wieku?
I wszytko to doskonale jest opisane w książce Sapiens. Przyznam, że znalazłam może 2 rozdziały na 504 strony, które mi nie szły, o konsumpcjonizmie i kapitalizmie.
Przeczytaj także: Inne umysły. Ośmiornice i prapoczątki świadomości
Cała reszta moim zdaniem fenomenalna, a zakończenie totalnie zaskakujące, ale jak już kiedyś pisałam, książki nas fascynują dlatego, że znajdujemy tam coś, czego ktoś wcześniej nam nie przekazał, moja niechęć do nauki historii w latach młodości do dziś mnie boli i brakowało mi poukładania sobie tego wszystkiego w czasie, na linii. Gdyby tak uczono w mojej szkole, prawdopodobnie dziś fascynowałabym się czymś innym.
Rewolucja, feminizm i prawa mniejszości
504 strony z życia ludzi i zwierząt, przekładając kolejne kartki, stajemy się obserwatorami dziejów ludzkości, postępu i zmian, czasem tych dobrych, a czasem tych złych. Youval osadza nas w roli widzów, a on opowiada historię, nie byle jaką. Wiem, że wydaje się to nudne, same tytuły rozdziałów też nie są zachęcające, ale czy wiedzieliście, że:
Bieg rozwoju historycznego ukształtowały trzy rewolucje. Siedemdziesiąt tysięcy lat temu rewolucja poznawcza uruchomiła koło historii. Dwanaście tysięcy lat temu przyśpieszenia nadała my rewolucja rolnicza. Rewolucja naukowa, która nastąpiła zaledwie przed 500 laty, może zakończyć historię i zapoczątkować coś zgoła innego.
Pewnie wiedzieliście, ale znajdziemy tu też takie stwierdzenia, często mocno feministyczne, czy poruszające temat praw mniejszości, nie tylko seksualnych. Autor zadaje sporo ważnych pytań w tej książce, pokazuje nam, jak zapętlamy się często w postrzeganiu pewnych zjawisk według przestarzałych schematów, w punkt opisuje ogrom cierpienia zwierząt i często wskazuje winnego, którego doskonale znacie.
Mechanizacja objęła nawet rośliny i zwierzęta. Gdy religie humanistyczne wynosiły homo sapiens do boskiego statusu, zwierzęta hodowlane przestały być postrzegane jako żywe istoty zdolne do odczuwania bólu i cierpienia i stały się podobne maszynom. Dziś zwierzęta te często produkuje się na skalę masową w fabrykopodobnych zakładach, a ich ciała dostosowuje się do potrzeb przemysłu: całe życie spędzają jako trybiki gigantycznej linii produkcyjnej, a długość i jakość ich życia zależy od zysków i strat wielkich korporacji.
Na tapetę też bierze człowieka, można powiedzieć, że głównie skupia się na nim i jego postępach. Od Homo Sapiens, do sztucznej inteligencji, przemierzając wszystkie kontynenty, opisując różnice w wierzeniach, pyta:
Skoro Bóg z góry wiedział, że jakaś osoba wykorzysta swą wolną wolę do wybrania zła i że w konsekwencji zostanie z tego tytułu ukarana piekielnymi mękami, to dlaczego ją w ogóle stworzył?
Mogę powiedzieć, że w sumie każde z tych pytań, dało mi wiele do myślenia, szczególnie te dotyczące szczęścia, nawiązujące do książki Nowy Wspaniały Świat Adlousa Huxleya.
Kiedy warunki życia poprawiają się, rosną oczekiwania, na skutek czego, nawet olbrzymia poprawa obiektywnych warunków może czynić nas niezadowolonymi. Kiedy, życie pogarsza się, maleją oczekiwani, i w rezultacie nawet ciężka choroba, nie jest w stanie sprawić, byśmy czuli się mniej szczęśliwi niż wcześniej.
Punktując błędy dzisiejszych badaczy, komunikując, że szczęście to nie tylko pieniądze, dobra nabyte, zdrowie, ale także to, jak czujemy się w społeczeństwie, i to, że czasami po prostu nie jesteśmy przystosowani, by wykazywać euforię w momentach, gdy wszyscy inni nam zazdroszczą, nie znaczy, że nie cieszy nas życie, człowiek, to dużo bardziej skomplikowane zwierzę.
Kiedy marzy nam się wóz zaprzężony w woły i udaje się nam go zdobyć, jesteśmy zadowoleni. Kiedy pragniemy najnowszego modelu ferrari, a stajemy się właścicielami fiata, czujemy się upośledzeniu materialnie. To dlatego wygrana na loterii z czasem na takie samo przełożenie na poczucie szczęścia jak wypadek samochodowy powodujący trwały uszczerbek na zdrowiu.
Czy warto przeczytać tę książkę?
Jeżeli chcesz wiedzieć, co autor miał na myśli, sięgnij po tę książkę. Moim zdaniem jest to jedna z obowiązkowych pozycji na rynku, spokojnie mogę ją polecić razem z książką „Czyste mięso” Paula Shapiro i „Mięsoholicy 2,5 miliona lat mięsożerczej obsesji człowieka” Marty Zaraskiej.
Jednak tu znajdziemy dużo szerzej opisywane problemy. Jakby połączyć wszystkie ostatnio wydane książki z tematyki prozwierzęcej i człowieczeństwa w jedno. Tak jakby nie było, Youval wydał małą biblię opisującą losy ludzkości na przestrzeni wieków. Gorąco polecam. Ja ciekawa jestem kolejnych pozycji, napisanych przez tego autora.
fot: https://www.facebook.com/pg/Prof.Yuval.Noah.Harari/photos/?ref=page_internal
